Spawanie elektrodą 111/MMA
Spawanie elektrodą 111/MMA sprowadza sie do zamocowania w uchwycie spawalniczym prętu spoiwa, który służy jako elektroda. Łuk zostaje zajarzony między końcem pokrytej otuliną metalowej elektrody a elementem spawanym.
Różnica w odniesieniu do innych metod polega na tym, że w metodzie MMA elektroda ulega skróceniu. W metodach TIG oraz MIG/MAG długość elektrody pozostaje przez cały czas niezmieniona, i dlatego odległość pomiędzy uchwytem a elementem spawanym jest przez cały czas stała. W metodzie MMA, aby utrzymać stałą odległość pomiędzy elektrodą a jeziorkiem spawalniczym, uchwyt elektrody musi być przez cały czas przesuwany w kierunku spawanego elementu. Taka metoda stawia szczególne wyzwania przed posługującym się nią spawaczem.
ZASTOSOWANIE
Metoda MMA może być stosowana w nieomal wszelkich warunkach i dlatego jest najbardziej uniwersalną metodą w całej branży spawalniczej. Jest ona powszechnie używana przy wykonywaniu prac instalacyjnych na budowach, gdzie wymagana jest dobra dostępność urządzeń i możliwość spawania na zewnątrz pomieszczeń.
Metoda MMA jest powszechnie wykorzystywana do spawania rurociągów w elektrowniach oraz rur w innych budowanych instalacjach. Jest to również ulubiona metoda hobbystów oraz małych warsztatów naprawczych. Może być ona również stosowana do spawania pod wodą, pod warunkiem użycia spoiwa dostosowanego do tego środowiska.
SPRZĘT
Spawanie metodą MMA wymaga zastosowania źródła zasilającego, kabla masy oraz kabla spawalniczego wyposażonego w uchwyt elektrody. Nie jest tu stosowany gaz osłonowy, a ochrona jeziorka jest zapewniona przez topiąca się otulinę elektrody. Wytwarzana jest wówczas atmosfera gazu ochronnego oraz warstwa żużla. Wiele spawarek TIG może być również wykorzystywanych do spawania metodą MMA.
Obecnie stosowane małe źródła inwerterowe w jeszcze większym stopniu zwiększają mobilność oraz dostępność metody. Źródło może przykładowo zostać podłączone do generatora przy pomocy długich kabli zasilających, co umożliwia przybliżenie urządzenia do spawanego elementu. Najmniejsze stosowane obecnie źródła ważą ok. 15 kg (10 funtów).
Metoda MMA jest szeroko stosowana dla celów hobbystycznych, ponieważ jedynymi niezbędnymi elementami są źródła zasilające oraz elektrody. Nie jest natomiast wymagane stosowanie gazu ochronnego, a urządzenia mogą być zasilane ze zwykłych gniazd znajdujących się budynkach mieszkalnych.
TECHNIKA SPAWANIA
Przed przystąpieniem do spawania, zaleca się dokładne sprawdzenie stanu źródła, kabli, uchwytu elektrody oraz zacisku masy. Jeżeli źródło jest wyposażone jest w pulpit sterowniczy lub system zdalnego sterowania, ich funkcjonowanie również powinno zostać sprawdzone. Gatunek elektrody oraz jej moc powinny być również zweryfikowane pod kątem zastosowania. Otulina elektrody nie może zostać naruszona.
Spawanie zostaje zainicjowane przez zdecydowane uderzenie elektrodą spawalniczą w rowek spawalnicze. Następnie należy elektrodę cofnąć, nie powodując nadmiernego wydłużenia łuku i przemieszczać ją powoli, przez cały czas obserwując powierzchnię powstałego jeziorka spawalniczego. Elektrodę spawalniczą należy przesuwać uchwytem zwróconym w przód. Warstwa żużla jest widoczna za jeziorkiem spawalniczym. Odległość linii żużla od jeziorka spawalniczego może być regulowana prądem spawania oraz kątem ustawienia uchwytu spawalniczego.
Podczas spawania należy koncentrować się na długości łuku, która powinna być jak najmniejsza. Długość łuku w trakcie spawania może łatwo wzrosnąć w miarę zużywania się elektrody. Początkowo, panowanie nad ruchem elektrody może być nieco utrudnione, lecz łatwo można się do niego przyzwyczaić.
Po zużyciu elektrody, należy usunąć żużel ze spoiny i wyczyścić ją szczotką stalową. Zajarzenie łuku w kolejnej elektrodzie należy rozpocząć w miejscu znajdującym się nieznacznie przed wykonanym odcinkiem spoiny, następnie należy ją cofnąć do tego odcinka spoiny i kontynuować proces spawania.
Aby zakończyć kładzenie spoiny należy nieco cofnąć elektrodę wzdłuż wykonanego łączenia, a następnie odsunąć ją zdecydowanym ruchem.
Elektrody do spawania MMA
Elektroda spawalnicza jest prostym drutem spawalniczym w otulinie o stałej długości. Posiada ona główkę, którą zakłada się do uchwytu spawalniczego. Drugi koniec elektrody posiada końcówkę, która po zetknięciu ze spawanym materiałem zajarza łuk.Gatunek oraz nazwa elektrody jest umieszczana w pobliżu główki mocującej, na otulinie. Zazwyczaj jest tam również wskazane oznaczenie identyfikacyjne klasyfikacji AWS.
Średnica elektrody oznacza średnicę drutu spawalniczego. Celem stosowania otuliny na powierzchni pręta metalowego jest ochrona procesu spawalniczego przed wpływem powietrza, wytworzenie warstwy żużla ochronnego oraz ułatwienie zajarzania łuku.
WYDAJNE SPAWANIE MMA
Wydajność metody MMA można poprawić poprzez odpowiedni dobór sprzętu, kabli oraz części, które powinny być dostosowane do wykonywanego zadaniu oraz poprzez utrzymywanie stanowiska pracy w czystości.
Podczas spawania, cięcia oraz polerowania zawsze należy zakładać automatyczną maskę ochronną. Maska taka posiada samoczynnie przyciemniające się szkła o regulowanej skali przyciemnienia i dlatego jeden spawacz nie powinien zakładać maski bezpośrednio po poprzedniku, ani zamieniać się z nim przechodząc do kolejnego etapu pracy.
Wybierając urządzenie spawalnicze należy uwzględnić również kwestie wydajności. Nie należy wybierać zbyt dużej spawarki w stosunku do wykonywanego zadania, ponieważ przemieszczanie dodatkowej masy z jednego stanowiska na drugie spowalnia pracę. Wielkość urządzenia należy dobrać według maksymalnego rozmiaru elektrody potrzebnej na danym stanowisku pracy.
Urządzenia inwerterowe zwiększają wydajność, nie tylko dzięki mniejszym rozmiarom i małej wadze, lecz również z uwagi na ich dynamiczną regulację spawalniczą, umożliwiającą uzyskanie czystszej spoiny, która wymaga mniejszego nakładu pracy wykończeniowej. Wydajność źródła zasilającego wprowadzonego wraz z technologią inwerterową jest wysoka, co oznacza mniejsze zużycie energii elektrycznej.
Urządzenia spawalnicze wyposażone w zdalne sterowanie przyspieszają spawanie, szczególnie w pracach instalacyjnych. Zastosowanie systemów zdalnego sterowania poprawia jakość oraz wydajność pracy, ponieważ aby zmienić parametry spawalnicze spawacz nie musi za każdym razem podchodzić do spawarki.
Długość kabli również wpływa na wydajność spawania. Jeżeli kable są zbyt długie, wzrasta całkowita masa sprzętu, co utrudnia przemieszczenie sprzętu. W takich przypadkach, do transportu urządzeń zaleca się stosowanie podwozia, nawet gdy nie są one zbyt ciężkie i duże.
Uchwyt elektrody powinien być dobrany według kryterium maksymalnego natężenia prądu stosowanego na danym stanowisku pracy. Zbyt długie uchwyty elektrod utrudniają dostępność i spowalniają spawanie. Z drugiej jednak strony, zbyt mały uchwyt spawalniczy stwarza zagrożenie.
Dobierając elektrody spawalnicze należy rozważyć zastosowanie elektrod o dużej wydajności. Zwiększają one wydajność pracy, ponieważ są otulone materiałem dodatkowym oraz sproszkowanym metalem, który wytapia się do spoiny. W celu uzyskania dodatkowych informacji na temat wysokowydajnych elektrod, należy zapoznać się z wykazem materiałów tworzących spoiwo.
Kolejność wykonywania wszelkich prac spawalniczych powinna zostać zaplanowana z wyprzedzeniem. Plan działań oraz porządek na stanowisku pracy znacznie zwiększają prędkość spawania i jego wydajność.